Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark heeft op 20 november 2018 haar nieuwe plannen bekendgemaakt om meer mensen vanuit de Banenafspraak aan het werk te krijgen: de Kamerbrief uitwerking breed offensief. Samen met de Landelijke Cliëntenraad en Ieder(in) heeft Wij Staan Op! de afgelopen maanden met de staatssecretaris meegedacht hoe we verder moeten, nu de loondispensatie van tafel is. Uiteindelijk hebben wij namelijk allemaal hetzelfde doel: een inclusieve arbeidsmarkt.
Wij Staan Op! heeft de staatssecretaris meerdere keren voorgelegd dat een inclusieve arbeidsmarkt enkele randvoorwaarden kent. Die zijn:
- Een behoorlijke levensstandaard voor ons mensen met een handicap en onze gezinnen; gevrijwaard van een bijstandsregime.
- Persoonlijke autonomie en eigen regie, waarbij er uitgesproken ruimte is voor onze eigen stem; zowel in onze individuele loopbaan als bij het uitdenken en uitvoeren van Sociaal Beleid.
- Toekomstbestendige reële banen op álle niveaus in álle sectoren en branches van de arbeidsmarkt, zodat wij niet langer voor spek en bonen meedoen.
- Maatwerkvoorzieningen die uitgaan van onze individuele wensen en behoeftes, waar wij ons gehele werkzame leven op terug kunnen vallen om aan het werk te komen én te blijven.
- Een breed maatschappelijk draagvlak voor inclusief werkgeverschap.
Na het lezen van de Kamerbrief moeten wij concluderen dat de staatssecretaris weinig heeft gedaan met onze voorstellen, té weinig. Daarom is Wij Staan Op! bezorgd dat ook deze nieuwe plannen onvoldoende gaan helpen om meer mensen met een handicap aan het werk te helpen én te houden.
De Klankbordgroep Banenafspraak Overheid heeft in een brief aan de staatssecretaris aandacht gevraagd voor de knelpunten waar werkzoekenden en werknemers met een handicap zoal tegenaan lopen om aan het werk te komen én te blijven. Knelpunten die ook in het nieuwe beleid te weinig aandacht krijgen. Graag delen wij daarom deze ervaringsverhalen met jullie, zodat duidelijk wordt wat er anders moet. En vooral om te laten zien dat wij het wel waard zijn! Doe met ons mee: deel ook jouw verhaal met #ikbenmeerwaard en laat de staatssecretaris weten waar jij tegenaan loopt op de arbeidsmarkt! Zodat we in de toekomst samen kunnen werken aan oplossingen die wél werken.
Brief aan Van Ark
Sommige verhalen op deze pagina en in de brief zijn uit privacyoverwegingen geanonimiseerd.
Alex: Mijn jobcoach laat mij eerst zelf nadenken!
Ik heb goede ervaringen met een jobcoach. Ik werk nu drie jaar in deeltijd. Mijn jobcoach heeft ervaring met het werk dat ik doe, en dat is prettig. Mijn jobcoach is onderzoekend en analyserend. Hij geeft niet direct zijn mening, maar laat mij eerst zelf nadenken.
Mijn jobcoach helpt mij met de communicatie met mijn collega’s en nu ook in mijn privéleven omdat ik op dit moment geen goede coach in de privésituatie heb.
Het is heel vervelend als je geen goede jobcoach hebt. Je probeert het goed te doen op je werk en te voldoen aan een verwachtingspatroon. Bij het inwerken op de werkplek ben je soms onzeker, omdat je als gevolg van je beperking zelfvertrouwen mist. Communicatie op de werkplek is voor mij niet vanzelfsprekend, collega’s moeten soms meer geduld hebben. Maar deze collega’s begrijpen helaas niet altijd waar je knelpunten zitten. Hierdoor wordt de drempel om nog een vraag te stellen hoger. Dat leidt er toe dat je soms meer fouten maakt dan nodig is. Je prestaties blijven hierdoor onnodig achter. Dit veroorzaakt soms (zelf)stigma.
Bert: Ik vind dat jobcoaches onafhankelijk moeten zijn.
Bert heeft een Wajong-uitkering. “Mijn ervaring met een jobcoach is in het verleden niet positief geweest. Mijn jobcoach zat vooral op de lijn van de werkgever. Ik vind dat jobcoaches onafhankelijk moeten zijn. Immers ‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt’. Hij moet dus niet worden betaald door de werkgever. Dan handelt de coach niet altijd in het belang van de werknemer. Ik heb hersenletsel opgelopen bij mijn geboorte en ben daarna nog twee keer gevallen met verdere schade tot gevolg. Ik heb een Wajong-uitkering. Uit de analyse van mijn belastbaarheid en mogelijkheden om te werken, is gebleken dat ik een vaste structuur met duidelijkheid en vaste arbeidstijden nodig heb om te kunnen functioneren. Toen ik een wisseling van bedrijfsleider kreeg, wilde mijn nieuwe baas mij inzetten voor avonddiensten en mij flexibele werktijden bieden omdat hij anders geen werk voor me had. De jobcoach ging hierin mee. Ik werd gepest op het werk maar kreeg geen hulp van de jobcoach. Hij zei ik ben er niet bij en dan kan ik niets. Het pesten werd steeds erger zo trokken ze in de kantine de stoel onder mij vandaan. In de periode dat ik werkte viel ik van boven van de trap en liep ik opnieuw een hersenbeschadiging op. Toen ik voldoende hersteld was en weer aan het werk kon, ging het op het werk helemaal mis. Ik werd nog meer gepest. Mijn baas en mijn collega’s konden niet met mij omgaan omdat ik was veranderd door de bij mijn laatste val opgelopen hersenbeschadiging. Ik kreeg geen steun en hulp van de jobcoach. Ik kon het onregelmatige werk en de pesterijen niet meer aan. Ik ben in een crisishuis terecht gekomen en gestopt met werken. Ik zit nu in revalidatie vanwege mijn hersenbeschadiging”.
Chantal: Ik heb al vele banen gehad onder mijn niveau.
Ik heb mijn onderwijs succesvol afgerond: ik heb zelfs twee universitaire studies gedaan. Mijn beperking is pas laat echt aan het licht gekomen. Ik kreeg mijn diagnose, een stoornis in het autisme spectrum, aan het eind van 2014. Te laat om nog een Wajong uitkering (2010) aan te vragen. Ik heb al vele banen gehad onder mijn niveau via uitzendbureaus en zelfs kort in de zorg. Dat werk liep vaak mis door misverstanden en onhandigheden in de communicatie tussen mij en collega’s of cliënten. Toch heb ik altijd geprobeerd om aan de slag te blijven.
Aan het werk via uitzendbureau: hoe kom je aan ondersteuning
Mijn beperking was bekend bij het uitzendbureau en opdrachtgever. Zij hebben zeer minimale aanpassingen geregeld. Toen ontslag dreigde, heb ik bij mijn opdrachtgever én uitzendbureau om meer ondersteuning gevraagd van een bedrijfsarts. Men zei toen bij het uitzendbureau, dat ik ze dat eigenlijk alleen deden als er sprake is van een ziekmelding. Ik zat inmiddels tegen een burn-out aan, met name ook door continue kritiek van klanten. Toch twijfelde ik of ik mij ziek zou melden. Ik vind eigenlijk dat ik niet ziek ben, maar dat mijn hersenen gewoon anders werken dan gemiddeld, waardoor ik sneller overprikkeld ben en lastiger overweg kan met sociale situaties. Overigens heb ik geprobeerd om een andere functie te krijgen binnen dezelfde organisatie. Hierbij kreeg ik geen hulp. Ik heb tevens overwogen om een klacht wegens discriminatie in te dienen.
Dit heb ik uiteindelijk niet gedaan. Omdat de beperking pas later aan het licht is gekomen, krijg ik geen goede hulp bij het vinden van werk en, omdat ik via 0-urencontracten of uitzendbureaus werk, krijg ik geen ondersteuning van een jobcoach.
Cynthia: Na 3 jaar loopt mijn contract af en moet ik het zelf maar redden op de arbeidsmarkt.
Uiteraard ben ik blij met de kans op de arbeidsmarkt die ik van mijn werkgever krijg. Zo kan ik mij als professional verder ontwikkelen. In de 2 jaar die ik nu bij mijn werkgever in dienst ben, is mijn functie steeds verder uitgebouwd. Naast de secretariële ondersteuning van mijn project ben ik ook inhoudelijk betrokken op het gebied van communicatie en processturing. Bovendien ben ik OR-lid. Alles bij elkaar heb ik een uitdagende funchtie waar ik mijn ei in kwijt kan en waar ik energie van krijg.
Toch blijft het knagen dat dit een functie is die boven formatief is. Dat brengt onzekerheden met zich mee. Mijn contract loopt tot eind 2019 en wat er daarna gebeurt, is niet bekend. Er bestaat een kans dat er geen formatieplek binnen mijn organisatie beschikbaar is. In dat geval sta ik dus op straat en val ik terug in de uitkering.
Maar nog belangrijker is het feit dat ik mij minder serieus genomen voel. Ik ben afgestudeerd aan het HBO. Bij dit diploma hoort een baan op een formatieplaats die uitzicht geeft op een vast contract in geval van goed functioneren. Ben ik dan minder waard doordat ik toevallig ook cerebrale Parese heb?
Het geeft mij het gevoel dat dit inderdaad zo is en dat ik altijd extra moet knokken om te laten zien wat ik waard ben. Dat is hard, want mijn handicap zegt niets over de persoon die ik ben en de kwaliteiten die ik bezit. Helaas delen een hoop werkgevers deze visie niet. Werkgevers zien vaak alleen maar de risico’s en belemmeringen. Hopelijk komt hier in de nabije toekomst verandering in. Mensen met een arbeidsbeperking zijn immers meer waard!
Francien: Ik wil ook gewoon een zelfstandig bestaan.
Door een aangeboren aandoening heb ik een combinatie van kleine beperkingen. Ik ben tegelijk een enthousiaste aanpakker. Vanaf mijn afstuderen heb ik bijna aldoor gewerkt.
Een aantal jaar geleden gebeurde er veel tegelijk in mijn leven. Op het werk en thuis liep ik vast. Er kwam eindelijk een duidelijke diagnose. Ik kwam ziek thuis te zitten en uiteindelijk in de WIA. Mijn voormalig werkgever is eigen risicodrager. Dus zij zijn vanaf het begin van de WIA nog 10 jaar verantwoordelijk voor mijn begeleiding. Ik ben 66% arbeidsongeschikt verklaard, dus ik kan nog wel werken en daarmee 33% van mijn oude uurloon verdienen.
Toen ik wat opknapte, ben ik vrijwilligerswerk gaan doen en daarna betaald werk. Ik kreeg een plek in een speciaal team voor mensen met een arbeidsbeperking. Er waren geen begeleiders met expertise op gebied van werken met een arbeidsbeperking. Het waren gewoon leidinggevenden die het wel leuk vonden. Er waren veel wisselingen in de mensen die ons team begeleidden. Ook hadden we geen goede plek in de grote kantoortuin. Dus uiteindelijk hield dat ‘speciale’ niet zo veel in. Na 3 tijdelijke contracten kreeg ik geen vast contract. Jammer want ik deed het werk heel graag.
Sinds begin dit jaar heb ik dus een combinatie van WW en de WIA. Toen ik wist dat mijn contract niet verlengd werd, ben ik meteen begonnen met solliciteren. Helaas tot op heden geen succes. Ik ben ‘te hoog opgeleid’, ‘heb geen beroepsopleiding die aansluit bij deze baan’ of het werk vraagt veel telefoneren, wat ik niet kan.
Ik ben op zoek gegaan naar begeleiding. Bij de afdeling WW van het UWV werd ik eerst naar de WIA verwezen. Maar mijn voormalig werkgever doet niets meer voor me. Daarna werd er gezegd: ‘wij kunnen u begeleiden echter wordt er wel van u verwacht dat u ook zelf actief bent’. Alsof dat nog niet bleek uit mijn sollicitatieactiviteiten… Gelukkig kreeg ik daarna een heel fijne contactpersoon. Uiteindelijk heb ik aan haar nog de meeste steun. Maar ik voel me wel tussen de wal en het schip zitten zo. In de behandelende sector heb ik ook nog geen goede begeleiding gevonden. Dat kost allemaal erg veel tijd en energie. En steeds weer mijn hele verhaal doen.
Nu denk ik: ik trek mijn eigen plan wel. Ik wil ook gewoon een zelfstandig bestaan. Mijn kwaliteiten inzetten en daar een passend salaris voor krijgen. Mensen om me heen die me waarderen om wat ik kan. Samen lachen om de grappige dingen die ik meemaak. Net als iedereen!
Henk-Jan: Het is heel verwarrend, al die verschillende hulpverleners…
Het zou prettig zijn als je van de (job)coach ondersteuning zou kunnen krijgen op verschillende levensterreinen. Het mooiste zou zijn als er een gezamenlijk dossier is zodat je niet iedere keer opnieuw je verhaal moet vertellen. Dat er voor een nieuwe vraag niet een heel circus moet worden opgetuigd om ondersteuning van een coach op een ander terrein te krijgen. Een dossier voor levensvragen, onderwijs en een jobcoach. Achter het gezamenlijk dossier zou een goed netwerk moeten zitten van samenwerkende dienstverleners die op lokaal niveau kennis uitwisselen. Het is heel verwarrend, al die verschillende hulpverleners die op verschillende tijdstippen wat van je willen. Dit legt druk op de cliënt. Bij meervoudige problemen komt er zelfs een heel complexe agenda om de hoek kijken.
Joop: Mijn jobcoach wist niets van mijn beperking en welk werk bij mij paste.
Ik heb een Wajonguitkering. Door een ongeval heb ik een hersenbeschadiging. Ik heb een slechte ervaring met een jobcoach. Ik werd behandel als een kleuter. Mijn jobcoach wist niets van mijn beperking en welk werk bij mij paste. Ik moest zittend inpakwerk doen. Dat past niet bij mij, ik moet regelmatig lopen en ik kan ook werk van hoger niveau aan.
Toen ik mijn baas vertelde dat het werk niet bij paste kregen we ruzie en zei mijn baas dat ik kon gaan. Mijn coach heeft mij niet geholpen. De jobcoach moet er ook voor mij zijn en moet verstand hebben van je beperking en van werk dat bij je past. Een jobcoach moet de juiste kwaliteit hebben!
Ik had geen werk meer en kwam erachter dat ik ook mijn uitkering kwijt was. Mijn vader heeft gezorgd dat ik mijn uitkering weer terug kreeg. Na mijn ontslag heb ik een sollicitatiecursus van UWV gedaan. Daarna heb ik zelf werk gevonden bij een glasgarage. Ik heb daar zonder jobcoach gewerkt. Ik heb geen vertrouwen meer in jobcoaches.
Ik had het naar mijn zin bij de glasgarage maar het bedrijf ging failliet. Ik ging vervolgens werken bij een bedrijf dat mij telkens uitleende voor korte klussen.
Het werk ging wel goed maar UWV maakte fouten bij de verrekening van mijn loon met de uitkering. Ik moest veel geld terug betalen. Daarom ben ik gestopt met werken. Ik ben in de problemen geraakt en nu krijg ik begeleiding en dagbesteding vanuit de zorg. Ik ga elke ochtend naar ‘de werkplaats’ en doe daar allerlei werk, zagen, schaven, lassen, ik ben een manusje van alles.
Louis: Het werk was niet passend bij mijn beperking.
Louis is een voorbeeld van iemand die pas na een jaar WW zijn beperking ontdekte (stoornis in autisme spectrum). “Vroeger had ik zeer solistisch werk, in de buitendienst, met mogelijkheid tot uitloop aan het eind van de dag. Toen ik 5 jaar geleden mijn werk verloor, had ik langdurige WW-rechten opgebouwd. Daardoor had ik geen recht op passende hulp bij het vinden en houden van werk. Vanwege mijn werkervaring kreeg ik wel regelmatig werk, maar dat waren 12 ambachten en 13 ongelukken. Het werk was niet passend bij mijn beperking en ik kreeg onvoldoende ondersteuning voor het behoud van werk (een job coach krijg je niet bij uitzendwerk en een No-Risk-Polis plus premiekorting was er ook niet)”.
Doormodderen
“Zo werd ik door verschillende uitzendbureaus zonder begeleiding doorgestuurd naar bedrijven die vroegen om monteurs voor serieproductie waar ik een (voor mij) te hoge productie moest leveren. Ondanks dat ik van te voren wist dat ik daar niet geschikt voor was ben ik het toch gaan proberen. En telkens vond het bedrijf dat ik te langzaam was. Ondanks dat ik de uitzendbureaus van te voren vertelde over mijn beperking gaven ze me meestal werk waar productietempo belangrijk is. Wel kreeg ik een ‘getuigschrift’ (voor UWV) dat ik terug kon komen als ik loonkostensubsidie zou hebben”.
Erkenning leidt tot ondersteuning
“Inmiddels heb ik de indicatie banenafspraak gekregen omdat ik alleen met een jobcoach, op een gangbare manier het WML kan verdienen. Ik werk nu al 4 maanden bij dezelfde werkgever, en doe daar periodieke inspecties van elektrische installaties en ben assistent magazijn beheerder, nu met een job coach. Mijn functie is samengesteld d.m.v jobcarving. Hier draait het om veiligheid en service, dat is heel anders dan productiewerk. Maar soms is de combinatie van voorschriften praktisch onwerkbaar voor iemand met autisme. Om deze zaken in goede banen te leiden, moet ik met de manager overleggen. Daarbij is het niet te vermijden om uit te leggen hoe de collega’s een probleem oplossen, m.a.w. de voorschriften omzeilen. O.a. om de verstandhouding met de collega’s goed te houden en het overleg met mijn manager is er een jobcoach nodig”.
Pia: Ik vind het fijn een baan te hebben, een doel en financiële zekerheid.
Mijn verhaal als oudere(64 jaar). Ben inmiddels binnenkort 35 jaar aan het werk gedetacheerd via de oude regeling van de Sociale Werkplaats.
Blij met mijn job-coach omdat ik er rond mijn 25 jarig jubileum achter kwam dat er mensen waren die toch vonden dat ik er niet helemaal bij hoorde. Gelukkig heb ik ook leuke collega’s!
Doordat ik ook wat aan mijn handen mankeer werk ik langzamer. Ooit, voor dat ik gehandicapt was, het diploma van de Bibliotheekacademie gehaald en dat kwam goed van pas.
Ik vind het fijn een baan te hebben, een doel en financiele zekerheid. Inmiddels werk ik nog maar 12,8 uur per week, onder andere door ouderenverlof.
Aan de huidige werkzoekende met een handicap: ik gun jullie de trots op een leuke baan en de financiële zekerheid #jullie zijn meer waard!
Sacha: Ik zou dolgraag weer willen werken, maar dat loont niet.
Eigenlijk zou ik dolgraag weer gaan werken. Niet meer wat ik deed want dat kan ik niet meer op hetzelfde niveau. Maar er zijn zat andere dingen die ik wel kan.
Alleen omdat ik chronisch ziek ben is de kans dat ik in de toekomst weer uit zal vallen aanwezig. Ik wil dan ook de garantie dat ik dan terug kan in mijn huidige uitkering. Maar dat mag niet.
Ik kan alleen op nieuw gaan werken, waarschijnlijk zal het salaris toch iets lager liggen dan mijn uitkering. maar om dan weer 20% van mijn loon in te moeten leveren als ik weer een uitkering krijg zie ik niet zitten. Ik ben al 20% naar beneden gegaan ten opzichte van mijn salaris.
Daarom werk ik niet. In plaats daar van doe ik vrijwilligers werk. Al vind ik het belachelijk want dit werk kan gewoon gedaan worden in een betaalde functie….
Het is een verschraling van de arbeidsmarkt op deze manier.
Doe met ons mee! Vertel ons waar jij tegenaan loopt op de arbeidsmarkt en wat er anders moet. Je kunt meepraten met #ikbenmeerwaard of je verhaal met ons delen voor deze pagina en onze social media actie.
Als je jouw verhaal openbaar wilt delen, kun je mailen naar jiska@wijstaanop.nl. Wij willen je erop wijzen dat je de mogelijkheid hebt je verhaal onder een gefingeerde te publiceren, of je casus volledig te anonimiseren. Je moet er zelf op letten dat je verhaal onherkenbaar is voor je omgeving.
N.B. Hoewel Noortje van Lith en Wij Staan Op! op veel punten hetzelfde standpunt hebben, zijn wij niet aan elkaar verbonden. Wij Staan Op! vindt Noortjes prachtige brief en haar vastberaden inzet voor eerlijk loon heel hard nodig. De petitie, #benikhetnietwaard en andere acties Wij Staan Op! staan los van Noortje’s, of anderen hun inzet, tenzij anders vermeld.