‘We zijn niet beperkt, we worden beperkt’. Deze zin is afkomstig van de nieuwe campagne van Fonds Gehandicaptensport die op 2 juni jl. van start is gegaan. Een sterke en rake boodschap. Vooral de reclame van het fonds vond ik erg krachtig en zet hopelijk mensen aan het denken dat sporten voor mensen met een beperking helaas nog steeds geen vanzelfsprekendheid is in het welvarende Nederland. Het oproepen van awareness is het voornaamste doel van de campagne. Verder benadrukt het fonds dat er nu geen eerlijke kans is om gelijkwaardig aan de startstreep te verschijnen. 1,7 miljoen mensen met een beperking worden, voordat er ook maar een sportieve uitdaging kan worden aangegaan, geconfronteerd met maatschappelijke barrières.
De spijker op z’n kop wat mij betreft. De vraag die mensen kunnen stellen die de campagne zien is: ‘Hoe kan het nou dat mensen met een beperking niet kunnen sporten, of ‘Wie zorgt er nou voor dat zij niet kunnen sporten?’
Het antwoord op deze vragen is wat mij betreft de Wet maatschappelijke ondersteuning(Wmo).
Om te kunnen sporten zijn veel mensen met een beperking afhankelijk van de Wmo en de Wmo-consulenten. Helaas is de Wmo een kaderwet. Dat betekent dat de grote lijnen zijn vastgelegd in de wet. Maar een gemeente mag zelf invullen hoe ze de wet uitvoert. De gemeente en de Wmo-consulenten mogen dus zelf bepalen hoe zij de kaders invullen. Ze hebben eigenlijk een soort van machtspositie. Een ‘nee’ van een consulent betekent al snel dat je niet kunt sporten. Het zorgt er ook voor dat er veel verschillen per gemeente zijn. De ene gemeente vergoedt de voorziening wel maar een andere gemeente verderop kan bepalen om dat niet te doen. Het zorgt voor ongelijkheid en soms zelfs voor verhuizingen zodat er toch kan worden gesport…
Als rolstoelhockeyer(e-hockey) hoor ik vaak van teamgenoten en andere spelers dat zij niet of na erg veel moeite een (nieuwe) elektrische sportrolstoel krijgen vergoed. Zelfs spelers van het Nederlands e-hockeyteam krijgen het niet altijd voor elkaar om een nieuwe sportrolstoel te bemachtigen. Vaak is de Wmo de boosdoener.
Ook heb ik zelf meegemaakt dat de Wmo niet erg bereidwillig was om een sportrolstoel voor mij te vergoeden. Ik heb mij toendertijd gewend tot het Foppe Fonds. Dit fonds helpt je met het verkrijgen van een sportrolstoel door samen acties te organiseren en/of door middel van het aanschrijven van andere bedrijven of stichtingen door o.a. een folder naar ze te sturen het benodigde bedrag bij elkaar te krijgen.
Op de folder van het fonds stond ‘Geef mij deze kans!’ Ik keerde mij in eerste instantie tegen deze tekst omdat ik het een hoog zieligheidsgehalte vond hebben maar het was blijkbaar nodig om het vereiste bedrag voor de sportrolstoel bij elkaar te krijgen. Uiteindelijk is dat gelukt, ook dankzij het Foppe Fonds.
Veel gemeenten schreeuwen vaak van de daken dat iedereen moet kunnen sporten. Maar als puntje bij paaltje komt zegt de Wmo(consulent) doodleuk dat zij de sportvoorziening om allerlei redenen(‘Je kan toch ook gewoon in je dagelijkse rolstoel sporten?’) niet gaan vergoeden en geven vaak aan dat je maar via crowdfunding het vereiste bedrag bij elkaar moet zien te krijgen. Crowdfunding zie ik persoonlijk als het moderne bedelen. Je zegt als het ware ‘Ik ben heel erg zielig! Geef mij geld!’ Gemeenten zorgen ervoor dat je moet bedelen om geld. Anders kan je niet sporten. Dit terwijl de gemeente er in feite ervoor moet zorgen dat iedereen kan sporten en sportvoorzieningen vergoedt.
In het VN-verdrag Handicap en met name in artikel 30 lid 5b van het verdrag staat dit duidelijk aangegeven:
‘teneinde te waarborgen dat personen met een handicap de kans krijgen handicapspecifieke sport- en recreatieactiviteiten te organiseren, ontwikkelen en daaraan deel te nemen en daartoe te bevorderen dat hen op voet van gelijkheid met anderen passende instructie, training en middelen worden verschaft.’
Gelukkig zijn er tegenwoordig ook alternatieven om te (blijven) sporten. Het mooiste/beste alternatief komt wat mij betreft van Uniek Sporten. Uniek Sporten stelt mensen met een beperking in staat om een op maat gemaakt sporthulpmiddel aan te schaffen om zo structureel sporten en bewegen te bevorderen. Daarnaast fungeert het als vangnet om mensen met een beperking die niet of onvoldoende door bestaande instellingen zoals de WMO, geholpen worden bij de financiering van hun sporthulpmiddel.
Graag deel ik tot slot de hashtags van Fonds Gehandicaptensport:
#WeZijnNietBeperktWeWordenBeperkt #MaakSportEerlijk
Hopelijk wordt de campagne een groot succes en trekken de gemeenten zich het ook persoonlijk aan dat het ook in hun handen ligt dat wij niet beperkt zijn maar wel worden beperkt. Maak sport eerlijk voor iedereen!