Het kan je onmogelijk ontgaan zijn: de oorlog in Oekraïne. Van de ene ramp zijn wij zo in de andere gerold. De Coronacrisis is nog niet voor iedereen voorbij, maar ons oude normaal lijkt nu nog steeds voor iedereen ontzettend ver weg. Overal in de media wordt erover gesproken en op straat hoor je iedereen erover praten: van geld inzamelen tot het opnemen van vluchtelingen, de stijgende prijzen en de toespraken van Poetin. Het is verschrikkelijk wat daar nu allemaal gebeurt en ondanks het feit dat er altijd al oorlog om ons heen werd gevoerd voelt het nu toch akelig dichtbij.
Ik denk terug aan mijn geschiedenislessen op de middelbare school. Regelmatig leerden wij over periodes van oorlog waarbij je het zo te doen had met de mensen die toen leefden; ze hadden geen idee wat hun te wachten stond net zoals dat wij dat nu ook niet weten. Mijn moeder zegt altijd: “angst is een slechte raadgever, je hebt er niets aan”. Zij heeft gelijk en ik ben dan ook niet persé angstig dat de oorlog hier zou komen, maar het houdt mij, net zoals volgens mij iedereen in Europa, wel bezig. Mijn vader heeft als militair een tijdje bij de grens met Duitsland gezeten toen er een dreiging was van de Russen. Zijn verhalen hierover voelde altijd als een ver verleden. Nu voelt het raar dat de verhalen die toen niets meer dan verhalen waren, opeens dichterbij voelen.
Maar dat is het nu juist: voor mij is het nog steeds “maar” een verhaal dat nu dichterbij komt…..voor Oekraïners is het nu hun realiteit. Velen van ons, waaronder ik zelf, kunnen ons er niets bij voorstellen: oorlog in je land, alles om je heen verwoest en iedereen die je kent gaat zijn eigen weg op zoek naar veiligheid. Maar hoe doe je dat? Ik heb al moeite om de stoep op te komen met mijn rolstoel dus hoe ga ik dan over een weg rijden met puin en bomkraters? Hoe moet dat als je afhankelijk bent van medicatie, maar de apotheek staat niet langer overeind? Hoe moet dat als je afhankelijk bent van je blindengeleidehond; weet die de dichtstbijzijnde veilige plek te vinden op het moment dat iemand met zicht deze al niet weet te vinden? En wat nu als jij zelf wel in staat bent om te vluchten, maar je naasten zijn niet in staat te begrijpen wat er gebeurt? Allerlei vragen waar ik nog geen antwoord op weet. Ik denk zelf dat het erop neer komt dat je geluk moet hebben. Geluk dat er iemand is die je kan helpen. Geluk dat je je huis uitkomt. Geluk dat je een veilige plek mag vinden. Uiteindelijk geldt dat denk ik voor iedereen die in oorlogstijd leeft, handicap of niet je bent overgeleverd aan je omgeving en hebt een hele dosis geluk nodig.
Geluk en oorlog zijn dan ook verweven met elkaar; je hebt heel veel geluk nodig als jouw omgeving wordt aangevallen en tegelijkertijd heb je allesbehalve geluk als je alles om je heen ziet wegvallen. Iets wat ook verweven is met oorlog, is zorg. Oorlog maakt veel slachtoffers, gewonden en mensen met trauma’s. Al deze mensen hebben zorg nodig, maar waar kunnen ze die krijgen? Vaak zal de zorgvraag op pauze gezet moeten worden; een pauze totdat er de ruimte, veiligheid en mensen zijn die de zorg kunnen bieden. Als je al je hele leven zorg nodig hebt kan je die niet zomaar op pauze zetten en eigenlijk kan niemand en zou niemand zijn zorgvraag ooit op pauze hoeven zetten.
Ik denk weer terug aan mijn geschiedenislessen op de middelbare school. Ik heb daar zoveel geleerd over allerlei oorlogen, maar realiseer mij nu dat het hebben van een handicap in de oorlog nooit aan bod is gekomen. Ergens toch bijzonder als je nagaat dat ik op een school zat speciaal voor mensen met een handicap. Ik ben gaan googelen “handicap in oorlogstijd” en het eerste wat ik tegenkwam was: “Vergeten oorlogsslachtoffers met handicap worden herdacht”. Een vergeten groep dus….. ik denk dat dat het laatste is wat je wilt zijn in oorlogstijd: een “vergeten slachtoffer”. Een slachtoffer zijn van oorlog is al zo onmenselijk, maar dan ook nog eens vergeten worden?! Ik denk dat er niets erger is dan dat.
Ik vraag mij af of de personen met een handicap in Oekraïne nu ook het risico lopen om vergeten te worden, maar gelukkig kom ik dit tegen: https://www.gofundme.com/f/help-disabled-ukrainians?utm_campaign=p_cp+share-sheet&utm_medium=copy_link_all&utm_source=customer
Een inzamelingsactie voor de mensen met een handicap in Oekraïne en ik realiseer mij opeens dat de mensen met een handicap nu iets hebben wat wij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet hadden: sociale media. Niemand hoeft meer tot een vergeten groep te behoren, want wij kunnen er samen voor zorgen dat er aandacht en geld komt voor daadwerkelijk ALLE oorlogsslachtoffers!